User Experience: Betekenis, theorieën, testen en optimalisatie

Het nadenken over gebruikerservaring betekent dat je inzicht krijgt in de behoeften, wensen, mogelijkheden en beperkingen van gebruikers. Het omvat ook de doelen van je project, zoals bijvoorbeeld het kopen van een product op je website. In dit artikel hebben we een beknopt overzicht samengesteld om aan de slag te gaan met gebruikerservaring.

Table of Contents

Wat is User Experience?

Wij definiëren gebruikerservaring als volgt:

Algemene beschrijving: De ervaring die een gebruiker heeft bij het interactief gebruik van een product of dienst.
UX-designers: Het proces van het ontwerpen van een product of dienst die nuttig en prettig in gebruik is.
Voor psychologen: De waarnemingen, gedachten, emoties, verwachtingen en gedragingen van een gebruiker.

Bekendheid beïnvloedt gebruikerservaring

Mensen ontwikkelen vaak een voorkeur of afkeer voor iets puur omdat het hen bekend voorkomt; dit effect wordt het ‘mere-exposure effect’ genoemd. Door middel van reclame zal je doelgroep hierdoor uiteindelijk een positieve of negatieve associatie met je merk ontwikkelen.

Wat zijn de mogelijkheden om gebruikerservaring te testen?

Er zijn verschillende manieren om de ervaringen van mensen te meten en hun gevoelens te begrijpen. Hieronder enkele voorbeelden:

Enquêtes: Vraag mensen om vragen te beantwoorden of met hen in gesprek te gaan om te weten wat ze ervan vinden.
Gebruikstesten: Observeer mensen terwijl ze een product, dienst of website gebruiken om te zien of het gemakkelijk te gebruiken is.
Analytics: Gebruik hulpmiddelen om gegevens te analyseren en patronen of trends te ontdekken die helpen begrijpen hoe mensen ergens mee omgaan. Dashboards worden bijvoorbeeld vaak gebruikt voor analyses.
A/B-testen: Vergelijk twee versies van iets. Dit kan bijvoorbeeld het testen van verschillende ontwerpen, kleuren, lay-outs en teksten omvatten om te bepalen wat beter werkt. Soms kan dit zelfs het testen van meer dan twee versies betekenen, zoals A/B/C/D/E-testen.
Interviews: Verzamel informatie door individuen te vragen naar hun ervaringen.

10 UX-theorieën om te onthouden

Enkele veelvoorkomende psychologische effecten vormen de kern van de gebruikerservaring. Naast de aard-of-opvoeding-discussie rondom deze theorieën, kun je een betere gebruikerservaring bieden als je deze principes volgt.

Hieronder een aantal UX-theorieën:

Esthetiek-bruikbaarheid: Gebruikers ervaren een beter uitziend ontwerp als gebruiksvriendelijker.
Beslissingscomplexiteit: Hoe meer keuzes er zijn en hoe complexer ze zijn, hoe langer het duurt om een beslissing te nemen.
Gemeenschappelijke regio: Items binnen een kader worden als een groep gezien en hebben een gemeenschappelijk kenmerk.
Nabijheid: Objecten die dicht bij elkaar staan, worden vaak als een groep gezien.
Geheugen van eerste en laatste items: Gebruikers hebben de neiging om zich het beste de eerste en laatste items in een reeks te herinneren.
Bepaalde mate van complexiteit: In elk systeem is er een bepaalde mate van complexiteit die niet kan worden verminderd.
Peak-End: Mensen beoordelen een ervaring grotendeels op basis van het hoogtepunt en het einde, in plaats van het totaal of gemiddelde van elk moment in de ervaring.
Verbonden elementen: Elementen die met elkaar verbonden zijn, worden als meer gerelateerd gezien dan elementen zonder verbinding.
Onvoltooidheid en geheugen: Mensen herinneren zich onvoltooide of onderbroken taken beter dan voltooide taken.
Zeven items in het werkgeheugen: Een gemiddeld persoon kan slechts 7 (plus of min 2) items in zijn werkgeheugen houden.

Er zijn veel theorieën en het is vaak moeilijk om ze allemaal te onthouden. Daarnaast kunnen ze elkaar beïnvloeden. Daarom is testen vaak gemakkelijker dan theoretiseren over gebruikerservaring.

Wat is een goede gebruikerservaring?

In simpele termen zorgt een goede gebruikerservaring ervoor dat interacties positief en waardevol zijn voor de gebruiker. Omdat je gebruikerservaring altijd vergelijkt met andere ervaringen, draait goede gebruikerservaring om vergelijken.

Een voorbeeld: de gebruikerservaring van een afstandsbediening is aanzienlijk verbeterd sinds de eerste versies met een paar knoppen. Vergeleken met naar je tv lopen, is elke werkende afstandsbediening nog steeds beter dan geen afstandsbediening.

Kenmerken van een goede gebruikerservaring

In essentie gaat een goede gebruikerservaring over het bieden van een waardevolle ervaring aan de gebruiker. Het verhogen van de waarde moet het uiteindelijke doel zijn.

Om beter te begrijpen hoe je waarde aan een gebruiker kunt bieden, kun je de UX-honingraat van Peter Morville volgen. Deze theorie stelt dat waarde de culminatie is van factoren: nuttig, bruikbaar, vindbaar, geloofwaardig, toegankelijk en wenselijk. Hieronder een korte beschrijving van elk van deze factoren.

Nuttig: Een nuttig product voorziet in de behoeften en doelen van de gebruikers, waardoor het een praktisch doel dient. Het aanbieden van relevante en doelgerichte functies verhoogt de algehele waarde van de gebruikerservaring.
Wenselijk: Wenselijkheid wordt bevorderd door een visueel aantrekkelijk ontwerp, branding en emotionele betrokkenheid. Een product dat positieve emoties oproept en aansluit bij de voorkeuren van de gebruiker, verhoogt de waargenomen waarde.
Toegankelijk: Toegankelijkheid zorgt ervoor dat het product bruikbaar is voor mensen met uiteenlopende mogelijkheden. Inclusief ontwerpen breidt niet alleen de gebruikersbasis uit, maar voegt ook waarde toe door het product beschikbaar te maken voor een divers publiek.
Geloofwaardig: Geloofwaardigheid is essentieel voor vertrouwen van de gebruiker. Een product dat zijn beloftes nakomt, nauwkeurige informatie biedt en transparantie behoudt, bouwt geloofwaardigheid op en draagt bij aan de waargenomen waarde.
Vindbaar: Vindbaarheid zorgt ervoor dat gebruikers eenvoudig de informatie of functies kunnen vinden die ze zoeken binnen het product. Een goed georganiseerde en navigeerbare structuur draagt bij aan de tevredenheid van de gebruiker en de waargenomen waarde van het product.
Bruikbaar: Hoge bruikbaarheid zorgt ervoor dat gebruikers effectief en efficiënt met het product kunnen omgaan, zodat zij hun doelen zonder onnodige complicaties kunnen bereiken. Een naadloze en gebruiksvriendelijke interface voegt aanzienlijke waarde toe.

Gerelateerde onderwerpen over gebruikerservaring

Gebruikersinterface (UI)

UX staat voor “gebruikerservaring,” terwijl UI staat voor “gebruikersinterface.” Beide termen beschrijven de manier waarop mensen met computers omgaan. UX-designers richten zich op het creëren van een positieve en prettige gebruikerservaring, terwijl UI-designers zich concentreren op het visuele ontwerp van de gebruikersinterface. Beide zijn belangrijk voor het creëren van een geweldige gebruikerservaring en succesvolle producten.

Hoewel UI een belangrijk onderdeel is van de gebruikerservaring, is het slechts een stukje van de puzzel. Een UX-designer richt zich ook op andere aspecten, zoals informatiearchitectuur, klantreismapping en gebruikersonderzoek. Goed UX-ontwerp gaat verder dan alleen een product er goed uit laten zien. Het moet ook gemakkelijk te gebruiken zijn en prettig in de omgang. Een goed ontworpen UX kan het verschil maken tussen een succesvol product en een dat mislukt.

Klantbeleving

Klantbeleving (CX) is de algehele ervaring die een klant heeft met een bedrijf, vanaf het eerste contactmoment tot het laatste. Gebruikerservaring (UX) daarentegen is de specifieke ervaring die een gebruiker heeft met een product, systeem of dienst. Terwijl klantbeleving draait om de totale relatie tussen een klant en een bedrijf, gaat gebruikerservaring om de specifieke interacties tussen een gebruiker en een product.